Article

(၁) ရုတ်တရက် ဝင်လာပြီးပွဲကတယ်၊ ရှေ့တိုးပြီးလို့ ရတဲ့နေရာမှာ အထိုင်ချတယ်၊ ပြီးတော့ ခဏနားမယ်လို့ ခပ်တည်တည်ကြေညာတယ်၊ လာထိရင် ပြန်ထိမယ်လို့လည်း ပြောလိုက်သေးတယ်။ ကျန်း ဘယ်လောက် မခန့်လိုက်သလဲ၊ ရှိသေးတယ် ဒါကို ခေါင်းစဥ်တပ်တော့ ရှီကျင့်ဖင် လာပြောလို့ အားနာနာနဲ့ ခဏနားတာတဲ့၊ ခဏနားတာတောင် ရှိတာတွေနဲ့ အဲဘက် လှည့်ချိန်ထားတုန်း တဲ့။ တွေ့လား အာ့လို ခဏ နားတယ်ပြောတော့ အရင် ဟိုင်ဂင် တုန်းက နေရာထိ နောက်ပြန်ဆုတ်ပေး လိုက်ရလို့လား။ နေရာအစုံမှာ ရှေ့တိုး လာတာချည်းပဲ မဟုတ်လား။ ဒါတောင် ဒီတခေါက်နားရင် လေကာတွေ အသေအချာလုပ်မယ်လို့ ထုတ်ကြေညာ ပြလိုက်သေးတာ။ တွေ့လား မြနန္ဒာအေးအောင် အကွက်ရွှေ့ပုံက ဒီတခါ ရှီကျင့်ဖင် ခေါင်းပေါ်ပါ တက်ထိုင်ပစ်လိုက် တာနော်။ […]

ကမ္ဘာ့တလွှားကရုပ်ရှင်တွေကြည့်ရှုလို့ရတဲ့ ဒီဂျစ်တယ်ပလက်ဖောင်း Netflix မှာ ပထမဆုံးပြသခွင့်ရတဲ့ မြန်မာဇာတ်ကား “လိပ်ပြာစံအိမ်” မှာ ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့ သရုပ်ဆောင်ပြည့်ပြည့်ဟာ အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနိုင်ငံကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရင်း ပညာရေးကမောက်ကမ အခြေအနေကို ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ တချိန်က အလားအလာကောင်းတဲ့တက်သစ်စ ကလေးသရုပ်ဆောင်ဘဝကနေ ကျောင်းလခမတတ်နိုင်လို့ စာသင်ခန်းနဲ့ အဝေးမှာ ရှင်သန်နေရပါတယ်။ “အခုက ကျောင်းမတက်ရဘူး။ အခြားကလေးတွေလိုမျိုး သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ အတူ နေ့လယ်စာ စားပြီး ကျောင်းပြန်တက်ချင်တယ်” လို့ ကလေးသရုပ်ဆောင် ပြည့်ပြည့်က သူ့ခံစားချက်ကို ပြောပြပါတယ်။ ပြည့်ပြည့်ဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်အာဏာသိမ်းမှုရဲ့ အကျိုးဆက်အဖြစ် အုပ်ထိန်းသူတွေနဲ့အတူ တိုင်းတပါးကို ထွက်ပြေးရင်း ပညာသင်ယူခွင့်ဆုံးရှုံးနေတဲ့ မြန်မာ့ကလေးငယ်တွေထဲက တစ်ဦးအပါအဝင်ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်တုန်းက Asian Academy Creative Awards ဆုပေးပွဲမှာ

“ရှေ့က အရင်ပြေးနှင့်။ ဒါတွေ သိမ်းဆည်းပြီးရင် လိုက်ခဲ့မယ်။ ပြေးနှင့်တော့” ကိုဖိုးအောင် နောက်ဆုံးကြားခဲ့ရတဲ့ ဇနီးသည် မရင်သွေးရဲ့ စကားသံ။ မပေါ့မပါး ကိုယ်ဝန်ကြီးနဲ့ ချက်ပြုတ်လက်စ ထမင်းဟင်းတွေကို သိမ်းဆည်းနေရင်း မရင်သွေးက သူ့ကို အရင် ပြေးခိုင်းတဲ့ အကြောင်း ကိုဖိုးအောင်က ပြန်ပြောပြနေတာပါ။ “ကျွန်တော်က ရှေ့ကနေ သစ်ပင်ပေါ်ကို တက်ပြီးတော့ အခြေအနေ ကြည့်တာပေါ့။ မိန်းမရေ ငါတို့တော့ မလွတ်တော့ဘူး ထင်တယ်ဟေ့။ (စစ်အုပ်စု) လာနေကြပြီ ပြေးရကြအောင်လို့။ သူက ကျွန်တော့်ကို ပြောတာ၊ ရှင်ရှေ့ကနေ ပြေးနှင့်တဲ့။ ဒီမှာ စစ်ရှောင်တွေအတွက် ချက်ပြုတ်ထားတဲ့ အစားအသောက်တွေ ရှိသေးလို့ သိမ်းရ၊ဆည်းရ ဦးမှာမို့ နောက်ကနေ လိုက်ခဲ့မယ်တဲ့။ သူလည်း ကျွန်တော့် နောက်ကတော့ လိုက်တော့ လိုက်ခဲ့သေးတာပေါ့ဗျာ။

လတ်တလော မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကျားဖြန့်ငွေလိမ်ဂိုဏ်း နှိမ်နင်းမှုနဲ့ နောက်ဆက်တွဲဂယက်တွေ လှိုင်းထနေချိန်မှာ ထိုင်းက နာမည်ကြီး သတင်းဌာနတခုကလည်း မြန်မာဘက်ခြမ်း မြဝတီခရိုင် ရွှေကုက္ကိုလ် အထူးစီးပွားရေးဇုန်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အကြောင်းအရာကို ဖေ‌ဖော်ဝါရီ ၁၁ ရက် မနေ့က ထုတ်လွှင့်ခဲ့ပါတယ်။ ကရင်ပြည်နယ် မြဝတီခရိုင် ရွှေကုက္ကိုလ် စီးပွားရေးဇုန်မှာ အလုပ်ကောင်းရမယ်ဆိုပြီး ဥပဒေနဲ့မကင်းတဲ့ အလုပ်တွေကို အတင်းအကျပ် စေခိုင်းခံရသူ၊ အလိမ်ခံရသူ စုစုပေါင်း ၁ ထောင်ကျော်ကို တာဝန်ရှိသူတွေက ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က ကယ်ထုတ်ခဲ့ပြီး အဲဒီထဲမှာ ထိုင်းနိုင်ငံသား ၁၀၀ ကျော်လည်း ပါဝင်တယ်လို့ သတင်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။ ထိုင်းလဝက (လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး) ရဲတပ်ဖွဲ့ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ကယ်တင်ခံရသူ စုစုပေါင်း ၁,၈၃၇ ဦးရှိပြီး အဲဒီထဲမှာ တရုတ်နိုင်ငံသား ၂၅၈ ဦး၊

မြန်မာနိုင်ငံတွင် တစ်ဦးတည်းသော ‘သူရ’ဘွဲ့ပိုင်ရှင် အမျိုးသမီး တစ်ဦးဖြစ်သူ သူရမချစ်ပို ကို ၁၉၀၈ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ထားဝယ်မြို့တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ မောင်လေး တစ်ဦးမှာ ဘီအီးတပ်ထဲသို့ ဝင်သွားသည်ဟု ကြားသိရသဖြင့် လိုက်ရှာရင်း မေမြို့ (ယခုပြင်ဦးလွင်မြို့) ရှိ ဦးကြွယ်၊ ဒေါပုတို့အိမ်တွင် နေဖြစ်သွားသည်။ ထို့နောက် ဦးကြွယ်တို့နှင့် ခင်မင်ရင်းနှီးသော ဘီအီးတပ်မှ တပ်ကြပ်လှမောင်နှင့် အိမ်ထောင်ပြုသည်။ တပ်ကြပ်လှမောင်မှာ တပ်တွင်း၌ စားရေးသောက်ရေးကို တာဝန်ယူရသောကြောင့် ထမင်းချက်လှမောင်ဟု လူသိများသည်။ မချစ်ပိုသည် ထားဝယ်သူပီပီ စကားပြောလျှင် အသံဝဲဝဲလေးနှင့် ချစ်စရာကောင်းလှသည်။ အသားကမဖြူ မညို၊ မျက်နှာက လေးထောင့်စပ်စပ်၊ အရပ်အမောင်းက ငါးပေသုံးလက်မခန့်ရှိသည်။ စကားပြော လျှင် ခပ်ပြတ်ပြတ်ပြောတတ်၍ လုပ်စရာရှိလျှင်လည်း ပြတ်ပြတ်သားသား လုပ်တတ်သည်။ မချစ်ပို၏ ယောက်ျားဖြစ်သူ

တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်ဆိုသူတို့အကြောင်း ယွက်စစ် ရှမ်းRCSS/SSAခေါင်းဆောင် ၊ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်နဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီအကြောင်း အမြှုပ်ထွက်မတက်ပြောတက်တယ် ၊၂၁ရာစုပင်လုံညီလာခံကိုလာတက်ချိန်မှာ တပ်ချုပ်မင်းအောင်လှိုင်က စကားပြောမောက်မာကြောင်း အထက်စီးဆန်ကြောင်း မီဒီယာတွေကိုဖြေကြားခဲ့ဘူးတယ် ၊ အာဏာသိမ်းစမှာ စကစကိုလက်မခံကြောင်းထအော်ခဲ့သေးပေမဲ့ နောက်ပိုင်းမှာတော့ မင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တစ်ခြင်ထောင်ထဲအိပ်မတက် ပူးကပ်သွားခဲ့ပြီးတော့ မင်းအောင်လှိုင်ချီးမြှင့်တဲ့သီရိပျံချီတံဆိပ်တွေနဲ့ အပီအပြင်စစ်ဘောမသွားခဲ့တယ် ဖဒိုမန်းငြိမ်းမောင် KNUဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်ဟောင်း ၊ NLDနဲ့စစ်တပ်ကို နှစ်ပြားမတန်အောင်ဝေဖန်နေခဲ့သူ ၊ NLDအစိုးရကို ချာတူးလန်အစိုးရလို့ဒေါကြီးမောကြီးနဲ့ပြောခဲ့ဖူးပေမဲ့ အခုတော့ စကစလက်ထက်မှာ ဥပဒေမဲ့မှုနဲ့ကုန်စျေးနှုန်းဒဏ်ကို ပြည်သူတွေမချိမဆန့်ခံနေရချိန်မှာတော့ ဒီအစိုးရကချာတူးလန်အစိုးရပဲကွလို့မပြောတော့ဘဲ စောက်ပေါက်ကြီးပိတ်ပြီး နစကအဖွဲ့ဝင်အဖြစ်နဲ့ ဘွဲ့တံဆိပ်တွေနဲ့သာယာနေတော့တယ် ။ ဒေါ်အေးနုစိန် NLDလက်ထက်မှာ စစ်တပ်ကလုပ်နေသမျှကို NLDကမတားဘူးဆိုပြီး နေ့စဉ်ပိုးစိုးပက်စက်ဝေဖန်နေလေ့ရှိတဲ့ (ရခိုင်ANP ပါတီ) လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ၊ အခုတော့နစကအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဘွဲ့ထူးအခွင့်ထူးတွေနဲ့ စောက်ပေါက်ပိတ်သွားခဲ့ပြီ ။ ဘယ်ရခိုင်အတွက်မှလည်း အော်မပေးတော့ဘူး ။ စိုင်းအိုက်ပေါင်း

ကချင်ပြည်နယ်အတွင်း အရှိန်အဟုန်ဖြင့် ပြေးဝင်လာသော မြားတစ်စင်းကို ဂီလာန စစ်ကောင် စီတပ်က မည်သို့မျှ တားဆီး နိုင်စွမ်းမရှိခြင်းမှာ အစဉ်အလာတစ်ရပ်သဖွယ် ဖြစ်နေပြီမို့ ရှက်စရာ၊ သိက္ခာ ကျစရာ၊ ဂုဏ်ငယ်စရာ တော့ မဟုတ်ပေ။ မတ်လ ၇ရက် နံနက်၅နာရီတွင် ထောင်နှင့်ချီသော ကေအိုင်အေနှင့်မဟာမိတ်တို့က ကချင်ပြည်နယ် ၌ ထိုးစစ်စတင်ကာ စစ်မျက်နှာသစ်ကို အရှိန်ပြင်းစွာဖြင့် ဖွင့်လှစ်လိုက်သည်။ကေအိုင်အေနှင့်အတူ အမျိုးသား ညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) လက်အောက်ခံ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး (PDF) တပ်ဖွဲ့များနှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော် (AA) တို့က ပါဝင်တိုက်ခိုက်နေပြီး လိုင်ဇာမြို့အနီးရှိ စစ်တပ်စခန်း များ၊ ဝိုင်းမော်၊ ဒေါ့ဖုန်းယန်နှင့် ဗန်းမော်မြို့နယ် အ တွင်းရှိ တပ်စခန်းများနှင့် ကချင်ပြည်နယ်၏မြို့တော်၊ မြစ် ကြီးနားမြို့ရှိ လေတပ်စခန်းတို့ကို တစ်ပြိုင်နက် တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။