Feature

“မန္တလေးဟာ ဂရိဒဏ္ဍာရီထဲမှာပါတဲ့ ဖီးနစ်ငှက်နဲ့တူတယ်။ ဖီးနစ်ငှက်ဟာ ပြာပုံထဲက ပြန်လည်လန်းဆန်းနုပျိုလာသလို၊ မန္တလးဟာလည်း ပြာပုံထဲက ရုန်းထပြီး နုပျိုလန်းဆန်းလာတာချည်းပဲ” အထက်ပါ စကားသည် တောင်သမန်ရွှေအင်းက လေညှင်းဆော်တော့ စာအုပ်တွင် စာရေးဆရာကြီး မြသန်းတင့်၏ မှတ်ချက်ဖြစ်သည်။ မန္တလေးဟု ဆိုလိုက်လျှင် မြန်မာတို့၏ နောက်ဆုံးမင်းနေပြည်တော်အဖြစ် မြို့ရိုး၊ ကျုံး၊ နန်းတော် ၊ ရွှေပဟိုရ်စည်သံတို့ဖြင့် ဂန္ထဝင်ဆန်သော ပုံရိပ်များက မန္တလေး၏ အမှတ်သင်္ကေတအဖြစ် စိတ်ထဲစွဲသည်။ ယင်းကား မန္တလေး၏ အပြင်ပိုင်း သင်္ကေတဖြစ်ပေလိမ့်မည်။ ကိုလိုနီနယ်ချဲ့စနစ်ကို ရဲရဲရင့်ရင့် ရင်ဆိုင် ခုခံမှုများ၊ စစ်ကြီးများအကြား ရှင်သန်ထူထောင်မှုများ၊ ဘေးအန္တရာယ်များအကြား ရုန်းထမှုများ၊ စစ်အာဏာရှင်စနစ်တိုက်ပွဲ အဆက်ဆက်တွင် ပေးဆပ်ခဲ့သည့် မန္တလေးလူထု၏ သွေးသတ္တိစသည်တို့သာလျှင် မန္တလေး၏ နက်နဲသော အတွင်းကျကျ သင်္ကေတ (ဝါ) အဇ္ဇျတ္တ […]

ဟိုစဥ်တစ်ခါ အဖြစ်အပျက်လေး သတိရမိတယ်ဗျ။ လက်ဘက်ခြောက်ကြီး မာလကီးယား ၊တစ်ခြမ်းတေသွား၊ ICU တို့ ပြောနေကြချိန် ကျွန်တော်တို့ကလည်း အတွ-င်းသတင်း ဖြ-စ်စ-ဉ်တွေအရ မဟုတ်ကြောင်းသိနေရချိန်မှာ တော်တော်များများကလည်း ရေချိန်တွေ လွန်လာပြီ။နောက်ဆုံး ကျွန်တော် တစ်ပွေပဲကျန်တော့တယ်။ ဒီလိုနဲ့ အရမ်းရင်းနှီးတဲ့ သတ-င်းဌာနနဲ့ မိတ်ဆွေတွေ ကိုတော့ ပြောပြတာပေါ့ဗျာ။ “ဒီနေ့ထိတော့ မတေသေးဘူးဗျာ .. နက်ဖြန်ကစလို့ လာမေးတဲ့ သူမှန်သမျှ စိုး၀င်းကို ပေးတေလိုက်တော့မယ်” ပြောကာရှိသေး။နောက်ရက်ကျတော့ လက်ဘက်ခြောက် ပေါ်လာတယ်။ကျွန်တော် ပေးမတေလိုက်ရ တော့ဘူးဗျာ။အခု လား-ရှိုးကတော့ အဲလို မဟုတ်ပါဘူး။လား-ရှိုး ရ-မ-ခကို ကိုးက-န့်တွေ အပြု-တ်တို-က်မှာပါ။လကုန်ပြီးရင် အလုံးစုံ ရလောက်ပါပြီ။တစ်ကယ်တမ်းသာ ရမခကျရင် ရှ-မ်းမြော-က်တစ်ခုလုံး ခေါင်ထိအကု-န်စားစန-စ်ပါ။ဒါပေမယ့် စ-က-စ က အရ-မ်းည-စ်ပ-တ်တယ်။တို-င်းမှူး မာမီလေး စိုးလှို-င်ကို မူဆ-ယ်ပို့ထားလေတော့ တို-င်းစ-စ်ဌာနချု-ပ်

(၁) ရုတ်တရက် ဝင်လာပြီးပွဲကတယ်၊ ရှေ့တိုးပြီးလို့ ရတဲ့နေရာမှာ အထိုင်ချတယ်၊ ပြီးတော့ ခဏနားမယ်လို့ ခပ်တည်တည်ကြေညာတယ်၊ လာထိရင် ပြန်ထိမယ်လို့လည်း ပြောလိုက်သေးတယ်။ ကျန်း ဘယ်လောက် မခန့်လိုက်သလဲ၊ ရှိသေးတယ် ဒါကို ခေါင်းစဥ်တပ်တော့ ရှီကျင့်ဖင် လာပြောလို့ အားနာနာနဲ့ ခဏနားတာတဲ့၊ ခဏနားတာတောင် ရှိတာတွေနဲ့ အဲဘက် လှည့်ချိန်ထားတုန်း တဲ့။ တွေ့လား အာ့လို ခဏ နားတယ်ပြောတော့ အရင် ဟိုင်ဂင် တုန်းက နေရာထိ နောက်ပြန်ဆုတ်ပေး လိုက်ရလို့လား။ နေရာအစုံမှာ ရှေ့တိုး လာတာချည်းပဲ မဟုတ်လား။ ဒါတောင် ဒီတခေါက်နားရင် လေကာတွေ အသေအချာလုပ်မယ်လို့ ထုတ်ကြေညာ ပြလိုက်သေးတာ။ တွေ့လား မြနန္ဒာအေးအောင် အကွက်ရွှေ့ပုံက ဒီတခါ ရှီကျင့်ဖင် ခေါင်းပေါ်ပါ တက်ထိုင်ပစ်လိုက် တာနော်။

ကမ္ဘာ့တလွှားကရုပ်ရှင်တွေကြည့်ရှုလို့ရတဲ့ ဒီဂျစ်တယ်ပလက်ဖောင်း Netflix မှာ ပထမဆုံးပြသခွင့်ရတဲ့ မြန်မာဇာတ်ကား “လိပ်ပြာစံအိမ်” မှာ ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့ သရုပ်ဆောင်ပြည့်ပြည့်ဟာ အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနိုင်ငံကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရင်း ပညာရေးကမောက်ကမ အခြေအနေကို ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ တချိန်က အလားအလာကောင်းတဲ့တက်သစ်စ ကလေးသရုပ်ဆောင်ဘဝကနေ ကျောင်းလခမတတ်နိုင်လို့ စာသင်ခန်းနဲ့ အဝေးမှာ ရှင်သန်နေရပါတယ်။ “အခုက ကျောင်းမတက်ရဘူး။ အခြားကလေးတွေလိုမျိုး သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ အတူ နေ့လယ်စာ စားပြီး ကျောင်းပြန်တက်ချင်တယ်” လို့ ကလေးသရုပ်ဆောင် ပြည့်ပြည့်က သူ့ခံစားချက်ကို ပြောပြပါတယ်။ ပြည့်ပြည့်ဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်အာဏာသိမ်းမှုရဲ့ အကျိုးဆက်အဖြစ် အုပ်ထိန်းသူတွေနဲ့အတူ တိုင်းတပါးကို ထွက်ပြေးရင်း ပညာသင်ယူခွင့်ဆုံးရှုံးနေတဲ့ မြန်မာ့ကလေးငယ်တွေထဲက တစ်ဦးအပါအဝင်ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်တုန်းက Asian Academy Creative Awards ဆုပေးပွဲမှာ

“ရှေ့က အရင်ပြေးနှင့်။ ဒါတွေ သိမ်းဆည်းပြီးရင် လိုက်ခဲ့မယ်။ ပြေးနှင့်တော့” ကိုဖိုးအောင် နောက်ဆုံးကြားခဲ့ရတဲ့ ဇနီးသည် မရင်သွေးရဲ့ စကားသံ။ မပေါ့မပါး ကိုယ်ဝန်ကြီးနဲ့ ချက်ပြုတ်လက်စ ထမင်းဟင်းတွေကို သိမ်းဆည်းနေရင်း မရင်သွေးက သူ့ကို အရင် ပြေးခိုင်းတဲ့ အကြောင်း ကိုဖိုးအောင်က ပြန်ပြောပြနေတာပါ။ “ကျွန်တော်က ရှေ့ကနေ သစ်ပင်ပေါ်ကို တက်ပြီးတော့ အခြေအနေ ကြည့်တာပေါ့။ မိန်းမရေ ငါတို့တော့ မလွတ်တော့ဘူး ထင်တယ်ဟေ့။ (စစ်အုပ်စု) လာနေကြပြီ ပြေးရကြအောင်လို့။ သူက ကျွန်တော့်ကို ပြောတာ၊ ရှင်ရှေ့ကနေ ပြေးနှင့်တဲ့။ ဒီမှာ စစ်ရှောင်တွေအတွက် ချက်ပြုတ်ထားတဲ့ အစားအသောက်တွေ ရှိသေးလို့ သိမ်းရ၊ဆည်းရ ဦးမှာမို့ နောက်ကနေ လိုက်ခဲ့မယ်တဲ့။ သူလည်း ကျွန်တော့် နောက်ကတော့ လိုက်တော့ လိုက်ခဲ့သေးတာပေါ့ဗျာ။

လတ်တလော မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကျားဖြန့်ငွေလိမ်ဂိုဏ်း နှိမ်နင်းမှုနဲ့ နောက်ဆက်တွဲဂယက်တွေ လှိုင်းထနေချိန်မှာ ထိုင်းက နာမည်ကြီး သတင်းဌာနတခုကလည်း မြန်မာဘက်ခြမ်း မြဝတီခရိုင် ရွှေကုက္ကိုလ် အထူးစီးပွားရေးဇုန်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အကြောင်းအရာကို ဖေ‌ဖော်ဝါရီ ၁၁ ရက် မနေ့က ထုတ်လွှင့်ခဲ့ပါတယ်။ ကရင်ပြည်နယ် မြဝတီခရိုင် ရွှေကုက္ကိုလ် စီးပွားရေးဇုန်မှာ အလုပ်ကောင်းရမယ်ဆိုပြီး ဥပဒေနဲ့မကင်းတဲ့ အလုပ်တွေကို အတင်းအကျပ် စေခိုင်းခံရသူ၊ အလိမ်ခံရသူ စုစုပေါင်း ၁ ထောင်ကျော်ကို တာဝန်ရှိသူတွေက ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က ကယ်ထုတ်ခဲ့ပြီး အဲဒီထဲမှာ ထိုင်းနိုင်ငံသား ၁၀၀ ကျော်လည်း ပါဝင်တယ်လို့ သတင်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။ ထိုင်းလဝက (လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး) ရဲတပ်ဖွဲ့ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ကယ်တင်ခံရသူ စုစုပေါင်း ၁,၈၃၇ ဦးရှိပြီး အဲဒီထဲမှာ တရုတ်နိုင်ငံသား ၂၅၈ ဦး၊